ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ
Αρχικά θα ήθελα να υπενθυμίσω πως υπάρχουν τόσες μορφές επιθετικότητας όσα είναι και τα επιθετικά παιδιά.
Από τη βιολογία γνωρίζουμε πως η επιθετικότητα είναι βασικό χαρακτηριστικό γνώρισμα σε κάθε ζωντανό οργανισμό. Είναι επίσης σίγουρο ότι η ορμή της επιθετικότητας υπηρετεί μια ζωτικής ανάγκης εργασία, τόσο κατά την παιδική ηλικία, όσο και στην ενηλικίωση. Παραδέχομαι τη θέση του Ασπιώτη που ισχυρίζεται πως : «Αυτός που πειράζει είναι συνήθως κάποιος που τον έχουν πειράξει». Αλλά μήπως το «κάτσε φρόνιμα», «μη λερώνεσαι», «μη φωνάζεις», «πρόσεχε εδώ», «μη χαζεύεις» κλπ, δεν είναι ένα ατελείωτο πείραγμα για το παιδί;
Επιθετικότητα λοιπόν, είναι μια συνηθισμένη αντίδραση στη μη ικανοποίηση. Το παιδί που δείχνει σημαντική επιθετικότητα, είναι παιδί που έχει τιμωρηθεί πολύ για την επιθετικότητά του ή ένιωσε πολλές απογοητεύσεις. `Εντονη επιθετικότητα παρατηρούμε σε παιδιά που έχουν τάση για αρχηγία ή που έχουν σαν πρότυπο κάποιον άλλο με επιθετικό χαρακτήρα.
`Όταν το παιδί περάσει φυσιολογικά τη φάση της σκόπιμης ορμής και της ωρίμανσης των κινητήριων οργάνων, όπως και των αισθητηρίων πριν, αυτό αποτελεί την προϋπόθεση για να εμφανιστεί και να τεθεί σε ενέργεια η ορμή της επιθετικότητας του παιδιού και αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό. Το πότε η επιθετικότητα παίρνει τη μορφή πάθησης, δεν είναι δύσκολο να το καταλάβει κανείς όταν ασχολείται με παιδιά.
Τα δημοφιλή παιδιά εκφράζουν την επιθετικότητά τους μέσα στα πλαίσια των παιχνιδιών και έχουν ένα ορισμένο παιδί για στόχο, ενώ τα μη δημοφιλή παιδιά έχουν την τάση να επιτίθενται εναντίον οποιουδήποτε είναι μαζί τους, είτε έκανε κάτι είτε όχι που να προκαλεί την επιθετικότητά τους. Η επιθετικότητα διαφέρει ανάλογα με τις συνθήκες των παιχνιδιών και του βαθμού γνωριμίας με τα άλλα παιδιά. `Οσο πιο στενή είναι η γνωριμία, τόσο πιο έντονη μπορεί να είναι η επιθετικότητα. Κατά κανόνα τα αγόρια είναι πιο επιθετικά από τα κορίτσια. Μαζί με την ηλικία αλλάζει και η μορφή της επιθετικότητας, και από κλάμα ή άμεση επίθεση εναντίον άλλου παιδιού, μετατρέπεται σε επίθεση με λόγια, ή επίκληση των μεγάλων. `Οσο το παιδί μεγαλώνει, χρησιμοποιεί τις λεκτικές επιθέσεις- χαρακτηρισμούς και ρίχνει το φταίξιμο στους άλλους.
Αφού λοιπόν ένα παιδί περάσει φυσιολογικά τη φάση της σκόπιμης ορμής, την πεισματική φάση κατά την οποία δημιουργεί τον πρώτο πυρήνα της θέλησής του και του Εγώ, καθώς και τη φάση της καταστροφής φυσιολογικά, δεν μπορεί παρά και η επιθετικότητά του να εξελιχθεί φυσιολογικά.
Η τάση της επιθετικότητας βοηθά τα παιδιά να ανακτήσουν την ελευθερία τους και πάνω σε νέες προϋποθέσεις να θεμελιώσουν το νόημα της ατομικής τους δραστηριότητας. Η φυσιολογική επιθετικότητα, καθιστά το άτομο στην ώριμη ηλικία να αγωνίζεται και να αυτοαμύνεται.
Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός πως όποιος φοβάται τους άλλους προκαλεί φόβο στους άλλους για να νιώσει ασφαλής εκείνη τη στιγμή. Αν πάλι δαμάζουμε λαθεμένα τις φυσιολογικές επιθετικότητες των παιδιών, τότε είναι σίγουρο πως μεγαλώνουμε επικίνδυνους ανθρώπους σύμφωνα με τους μπεχαβιοριστές. Από την άλλη , όταν τα παιδιά διαπαιδαγωγούνται χωρίς περιορισμούς γίνονται όλο και πιο επιθετικά, όσο περισσότερα πράγματα βιώνουν ,γιατί δεν υπάρχει καμιά αντίσταση στην επιθετικότητά τους.
Παιδιά με υπερπροστατευτικούς δεσμούς, παιδιά ιδρυματικά και παιδιά προβληματικών οικογενειών, είναι σε υπέρμετρο βαθμό επιθετικά όταν η φυσιολογική επιθετικότητά τους που έχει και μια ηδονική χροιά πάντα, δεν περάσει κανονικά τα χρονικά και εξελικτικά της στάδια.
`Οταν η επιθετικότητα γίνει πάθηση, πριν απ’ όλα πρέπει να αναζητήσουμε τη φύση της διαταραχής και να ανακαλύψουμε τις βασικές αιτίες που τη δημιουργούν, είτε μιλάμε για υπερβολική επιθετικότητα είτε μιλάμε για αναστολή ή ανάσχεση της ορμής για επιθετικότητα.
Οι μορφές της πάθησης της επιθετικότητας είναι πάρα πολλές και συνεπώς, χρειάζονται λεπτοί χειρισμοί και γνώση για να μη γίνονται λάθη αδιόρθωτα.
(Θετικό είναι να λες την άποψή σου. )
ΧΑΤΖΟΥΔΗΣ Ε. ΓΕΩΡΓΙΟΣ
Υποδιευθυντής – Υπεύθυνος Ολοημέρου
Αρχικά θα ήθελα να υπενθυμίσω πως υπάρχουν τόσες μορφές επιθετικότητας όσα είναι και τα επιθετικά παιδιά.
Από τη βιολογία γνωρίζουμε πως η επιθετικότητα είναι βασικό χαρακτηριστικό γνώρισμα σε κάθε ζωντανό οργανισμό. Είναι επίσης σίγουρο ότι η ορμή της επιθετικότητας υπηρετεί μια ζωτικής ανάγκης εργασία, τόσο κατά την παιδική ηλικία, όσο και στην ενηλικίωση. Παραδέχομαι τη θέση του Ασπιώτη που ισχυρίζεται πως : «Αυτός που πειράζει είναι συνήθως κάποιος που τον έχουν πειράξει». Αλλά μήπως το «κάτσε φρόνιμα», «μη λερώνεσαι», «μη φωνάζεις», «πρόσεχε εδώ», «μη χαζεύεις» κλπ, δεν είναι ένα ατελείωτο πείραγμα για το παιδί;
Επιθετικότητα λοιπόν, είναι μια συνηθισμένη αντίδραση στη μη ικανοποίηση. Το παιδί που δείχνει σημαντική επιθετικότητα, είναι παιδί που έχει τιμωρηθεί πολύ για την επιθετικότητά του ή ένιωσε πολλές απογοητεύσεις. `Εντονη επιθετικότητα παρατηρούμε σε παιδιά που έχουν τάση για αρχηγία ή που έχουν σαν πρότυπο κάποιον άλλο με επιθετικό χαρακτήρα.
`Όταν το παιδί περάσει φυσιολογικά τη φάση της σκόπιμης ορμής και της ωρίμανσης των κινητήριων οργάνων, όπως και των αισθητηρίων πριν, αυτό αποτελεί την προϋπόθεση για να εμφανιστεί και να τεθεί σε ενέργεια η ορμή της επιθετικότητας του παιδιού και αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό. Το πότε η επιθετικότητα παίρνει τη μορφή πάθησης, δεν είναι δύσκολο να το καταλάβει κανείς όταν ασχολείται με παιδιά.
Τα δημοφιλή παιδιά εκφράζουν την επιθετικότητά τους μέσα στα πλαίσια των παιχνιδιών και έχουν ένα ορισμένο παιδί για στόχο, ενώ τα μη δημοφιλή παιδιά έχουν την τάση να επιτίθενται εναντίον οποιουδήποτε είναι μαζί τους, είτε έκανε κάτι είτε όχι που να προκαλεί την επιθετικότητά τους. Η επιθετικότητα διαφέρει ανάλογα με τις συνθήκες των παιχνιδιών και του βαθμού γνωριμίας με τα άλλα παιδιά. `Οσο πιο στενή είναι η γνωριμία, τόσο πιο έντονη μπορεί να είναι η επιθετικότητα. Κατά κανόνα τα αγόρια είναι πιο επιθετικά από τα κορίτσια. Μαζί με την ηλικία αλλάζει και η μορφή της επιθετικότητας, και από κλάμα ή άμεση επίθεση εναντίον άλλου παιδιού, μετατρέπεται σε επίθεση με λόγια, ή επίκληση των μεγάλων. `Οσο το παιδί μεγαλώνει, χρησιμοποιεί τις λεκτικές επιθέσεις- χαρακτηρισμούς και ρίχνει το φταίξιμο στους άλλους.
Αφού λοιπόν ένα παιδί περάσει φυσιολογικά τη φάση της σκόπιμης ορμής, την πεισματική φάση κατά την οποία δημιουργεί τον πρώτο πυρήνα της θέλησής του και του Εγώ, καθώς και τη φάση της καταστροφής φυσιολογικά, δεν μπορεί παρά και η επιθετικότητά του να εξελιχθεί φυσιολογικά.
Η τάση της επιθετικότητας βοηθά τα παιδιά να ανακτήσουν την ελευθερία τους και πάνω σε νέες προϋποθέσεις να θεμελιώσουν το νόημα της ατομικής τους δραστηριότητας. Η φυσιολογική επιθετικότητα, καθιστά το άτομο στην ώριμη ηλικία να αγωνίζεται και να αυτοαμύνεται.
Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός πως όποιος φοβάται τους άλλους προκαλεί φόβο στους άλλους για να νιώσει ασφαλής εκείνη τη στιγμή. Αν πάλι δαμάζουμε λαθεμένα τις φυσιολογικές επιθετικότητες των παιδιών, τότε είναι σίγουρο πως μεγαλώνουμε επικίνδυνους ανθρώπους σύμφωνα με τους μπεχαβιοριστές. Από την άλλη , όταν τα παιδιά διαπαιδαγωγούνται χωρίς περιορισμούς γίνονται όλο και πιο επιθετικά, όσο περισσότερα πράγματα βιώνουν ,γιατί δεν υπάρχει καμιά αντίσταση στην επιθετικότητά τους.
Παιδιά με υπερπροστατευτικούς δεσμούς, παιδιά ιδρυματικά και παιδιά προβληματικών οικογενειών, είναι σε υπέρμετρο βαθμό επιθετικά όταν η φυσιολογική επιθετικότητά τους που έχει και μια ηδονική χροιά πάντα, δεν περάσει κανονικά τα χρονικά και εξελικτικά της στάδια.
`Οταν η επιθετικότητα γίνει πάθηση, πριν απ’ όλα πρέπει να αναζητήσουμε τη φύση της διαταραχής και να ανακαλύψουμε τις βασικές αιτίες που τη δημιουργούν, είτε μιλάμε για υπερβολική επιθετικότητα είτε μιλάμε για αναστολή ή ανάσχεση της ορμής για επιθετικότητα.
Οι μορφές της πάθησης της επιθετικότητας είναι πάρα πολλές και συνεπώς, χρειάζονται λεπτοί χειρισμοί και γνώση για να μη γίνονται λάθη αδιόρθωτα.
(Θετικό είναι να λες την άποψή σου. )
ΧΑΤΖΟΥΔΗΣ Ε. ΓΕΩΡΓΙΟΣ
Υποδιευθυντής – Υπεύθυνος Ολοημέρου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου